ලිනක්ස් මුල සිටම 14 කොටස

හුඟ දවසකින් අද තමයි ජංජාලෙ පැත්තෙ ආවෙත්..අපිට ඉතිං තව වෙන වෙන වැඩත් කප්පරක් තියෙනවනේ.. කාලෙකින් හරි කමක් නෑ.. නවත්තපු තැනින් අද පටන්ගනිමු.. ටාර් බෝලෙ කට්ටිය කොහොම දාගත්තද දන්නෙ නෑ.. අද නම් ලේසි දේවල් ටිකක් කියල දෙන්න හදන්නේ..Package Managers භාවිතා කරල කොහොමද ලේසි විදිහට වැඩ කරගන්නෙ කියල බලමු..

මොනවද මේ Package Manager කියල කියන්නේ..
ඒකත් එක software application එකක්. එයාට software අරගෙන installs and maintains කරන්න පුලුවං.. ඒ ඇරුනම එයා software information  වල
database එකක් පවත්වාගෙන යනවා..


ප්‍රධාන ජාති දෙකයි..
RPM සහ DPKG

ඉස්සරවෙලාම බලමු මේ Package Managers වල වාසිය මොකක් ද කියලා.. කොයි Package Manager ට උනත්  dependency සහ version ට්‍රැක් කරන්න පුලුවන්.. ඒක තමයි ලොකුම වාසිය.. මට මතක විදිහට පරණ ලිපියක කොහෙ හරි dependancy ගැන පොඩි විස්තරයක් ඇති.. මෙතන ආයෙ විස්තර කරන්න අමාරුයිනේ.. පොඩ්ඩක් ඒක බලන්න..එතකොට අනික් කාරණේ තමයි කොහොමද මෙයාල හැදිල තියෙන්නේ කියන එක..
මේ අයගෙ තියෙනවා header කියල කොටසක්.. මෙකෙ තමයි තියෙන්නේ මේ Package Manager ගෙ ඇතුලේ මොනවද තියෙන්නේ කියන එක..
නම.. version එක.. ඕන කරන dependencies ටික.. වගේම තව ඕන කරන අනික් විස්තර ටිකත් ඕක අස්සෙ දාල තියෙනවා..බැලු බැල්මට අපිට මේවා පේන්නේ නෑ කියලත් මතක තියාගන්න,

අපි දැනටම දන්නවනෙ Package Managers ප්‍රධාන ජාති දෙක.. rpm එකයි dpkg එකයි නේ.. අපි පොඩ්ඩක් උදාහරණයක් අරන් නමේ ඉඳල කෑලි කරගෙන යමු.. හිතන්න මන් ගාව
package-1.1.i386.rpm
කියල පැකේජ් එකක් තියෙනවා කියල.. ඕක කෑලි කරල බැලුවොත් package කියල කියන්නේ එයාගෙ නම.. ඒක අවුලක් නෑනේ.. එතකොට 1.1 කියල එන්නේ version එක..ඒකෙන් බලා ගන්න පුලුවන් මේක අලුත් ද පරණද අරකද මේකද හදන එකා විස්තර දාන්නෙත් ඔය version එකට අදාලවනේ.. හරි එතකොට i386 කියන්නේ මෙයා සපෝට් කරන  processor platfom එක.. මේ නම් ඉන්ටෙල් පවුලෙ එකක්.. මේක වෙනස් වෙන්න පුලුවන් 32 බිට් 64බිට්, amd වලට තව විදිහක් ඒ ගැන විස්තර වෙනමම දාන්න වෙනවා.. පස්සෙ බලමු.. ඔය මොකවත් නැතුව ඕක src කියල එන්නත් පුලුවං.. ඒකෙන් කියන්නේ source package එකක් කියන එක.. තව එක එක distribution එකට වෙනමම් හදපු එකක් නම් එකේ නමේ කෑල්ලකුත් තියෙන්න පුලුවං.. ඔන්න ඔහොමයි නමේ හැටි.. මේක ඩේබියන් පවුලේ එකක් නම් නමේ අන්තිමට .rpm වෙනුවට .deb කියල එනව..



අපි දැං පැකේජ් එකක් ඉන්ස්ටෝල් කරන්න බලමු.. මෙතනදි මම යමක් කියන්න ඕන.. මම rpm වලට විස්තර කරගෙන යන්නම්.
.deb වැඩ කරන්නෙත් ඒ විදිහටම තමයි.. එකත් දාන්නම්. තව එකක් root නැති කට්ටිය sudo කියලත් ගහන්න අමතක කරන්න එපා.. rpm එක root අස්සෙත් .deb එක එහෙම නැතිවත් දාන්නම්.. ඕන විදිහට ගලපල ගන්න.. අපි උදාහරණ දෙකක් ගනිමු..

world cup එකත් මතක් වෙන්න
iccworld.i386.rpm සහ iccworld.i386.deb කියල පැකේජ් දෙකක් ගනිමු.. මෙතන iccworld කිව්වෙ නිකංම නිකං කට කහනවට ගත්ත නමක් විතරයි..

rpm එක ඉන්ස්ටෝල් කරමු.
# rpm -i iccworld.i386.rpm

.deb එක  දාමු..
$ sudo dpkg - i iccworld.i386.deb

Uninstall කරමු..

# rpm -e iccworld.rpm

අනික...,

$ sudo dpkg -e iccworld.i386.deb

අපි මෙතන පාවිච්චි කරේ "i"  කියන switch එකනෙ ඉන්ස්ටොල් කරන්න.. හිතන්න අපි දැනට ඕකෙ පරන එක දාගෙන ඉන්නවා දැං අලුත් එක හම්බ උනා.. කොහොමද අරක අප්ඩේට් කරගන්නෙ කියලා..  එතකොට "i" වෙනුවට "U" හරි "F" හරි පාවිච්චි කරන්න..

rpm එක ඉන්ස්ටෝල් කරමු.
# rpm -U iccworld.i386.rpm

.deb එක  දාමු..
$ sudo dpkg - U iccworld.i386.deb

මතක තියාගන්න ඒ දෙකම කැපිටල්.. තව දෙයක් මේU සහ F අතරත් වෙනසක් තියෙනවා..

-U දැම්මාම එයා අප්ඩේට් කරනවා.. හිතන්න ඒ පැකේජ් එක නෑ කියල එතකොට අප්ඩේට් කරන්න එකක් නෑනෙ.. මේ යකා හිතනවා අපිට මේක ඕනමයි කියල එයාව ඉන්ස්ටෝල් කරල දානවා..

-F දැම්මම පරන එකක් නැත්තං කෙලින්ම කියනවා පරන එකක් නෑ කියල, නිකන් ඉන්නවා..

දැං ඔයාල නිකමට හරි පැකේජ් එකක් දාන්න ගියානම් ප්‍රශ්න වැලක් එන්න ඇති.. පොඩ්ඩක් ඉන්න ඔක්කොටම උත්තර දෙන්නම්.. අර කමාන්ඩ් ගහල දාන්න ගියාම ඒක ඉන්ස්ටොල් උනාද නැද්ද කියල හිතා ගන්න බැරි වෙන්න ඇති. මොකද progress එක වත් මොකවත් පේන්න නැති නිසා.. එකට අපි තව switches ටිකක් පාවිච්චි කරමු මේ විදිහට..

-v verbose
-h hashmarks (to show progress) උදා හරණයක් විදිහට

#rpm -ivh iccworld.i386.rpm

අනික
$sudo dpkg -ivh iccworld.i386.deb කියලා..

මේ v සහ h දෙන්නම F සහ U එක්කත් පාවිච්චි කොරන්ට පුලුවං..

දැං ඔයාල මොකක් හරි පැකේජ් එකක් හොයාගෙන ඉන්ස්ටොල් කරන්න ගියානම් ප්‍රශ්න ගොඩක් එන්න ඕන.. එහෙම තමයි ප්‍රශ්න එන්න එන්න තමයි ඉගෙන ගන්න් පුලුවන් වෙන්නේ.. ඔය ප්‍රශ්න ගොඩක් එව්වට උත්තර APT එක හරි YUM එක හරි ලඟ තියෙනවා.. ඊලඟ ලිපියෙන් අපි ඉගෙන ගන්න යන්නෙ ඒව ගැන... තව දෙයක් ඉන්ස්ටොල් කරපු ඒවා මොනවද, මොකක් හරි නමක් ගහල ඒක දැනට ඉන්ස්ටොල් කරලද තියෙන්නේ අරවද මේවද ඔක්කොම බලමු.. ට්‍රයි කරල බලන්න ප්‍රශ්න ආවම උත්තරත් නෙට් එකෙන් හොයන්න බලන්න, නැත්තං ඊලඟ ලිපිය එනකං බලන් ඉන්න. ඒකෙන් APT සහ YUM  දැන ගත්තම නිට්ටාවටම රෝග සුව වෙනවා..